De messen worden geslepen. Woensdag nam het Amerikaanse Huis van
Afgevaardigden een Currency Bill aan, die Amerika moet beschermen
tegen vermeende koersmanipulatie door China.
Kort gezegd: China houdt de eigen munt kunstmatig laag, wat een oneigenlijk
exportvoordeel oplevert. In Amerikaanse ogen rechtvaardigt dit tegenactie in
de vorm van hogere importheffingen op Chinese producten.
Als de Amerikaanse Senaat ook akkoord gaat met de nieuwe wet komt een
handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China een flinke stap
dichterbij. Volgens zakenkrant The
Wall Street Journal is er een gerede kans dat de anti-China wet alsnog
sneuvelt in de Senaat, en ook moet blijken wat president Obama ermee wil.
Subtiel puntje is bijvoorbeeld dat de Currency Bill hogere
importheffingen als mogelijkheid geeft, niet als plicht voor de Amerikaanse
regering.
Protectionisme
Toch groeien de risico’s van serieuze handelsconflicten. Tal van economen
waarschuwen in tussen dat protectionisme een van de grootste bedreigingen is
voor het prille herstel van de wereldeconomie.
Kunnen de VS en China nog tot bedaren worden gebracht? Op de site Vox
dragen topeconomen enkele alternatieven aan, die de internationale
handelsrelaties in rustiger vaarwater kunnen brengen.
1)Binnenlandse steun
Voor de drie grote economische blokken - de VS, de eurozone en Japan - is een
valuta-oorlog een zinloze onderneming, zo stelt de Amerikaanse econoom Barry
Eichengreen. Als de VS, Europa en Japan alledrie proberen hun exporteurs te
helpen door hun munten goedkoper te maken, leidt dat tot niets. Je kunt niet
met z'n drieën tegelijk devalueren.
Het minst schadelijke alternatief is dat centrale banken in de VS, de eurozone
en Japan alle drie gericht meewerken aan het stimuleren van de binnenlandse
vraag, via een expansief monetair beleid, aldus Eichengreen
Opkomende economieën als India en China zouden op hun beurt een vorm van
industriepolitiek moeten toepassen, waarbij de binnenlandse vraag wordt
gestimuleerd door bijvoorbeeld fiscale voordeeltjes bij grotere consumptieve
aankopen, en gerichte fiscale voordelen voor innovatieve industrieën.
Het is geen ideale oplossing, aldus Eichengreen, maar beter dan een valuta- en
handelsoorlog.
2)Geef China lik op stuk
Voor econoom Daniel Gros, directeur van het in Brussel gevestigde Centre for
European Policy Studies, ligt de sleutel bij een effectief antwoord op
China's valutabeleid. Met importblokkades dwing je niet af dat China de yuan
in waarde laat stijgen.
Alternatief is een beroep doen op het principe van wederkerigheid. China weet
de eigen munt goedkoop te houden door massa's dollars aan te kopen en te
beleggen in Amerikaanse staatsobligaties. Omgekeerd kent de Chinese
kapitaalmarkt echter sterke restricties.
Volgens econoom Gros kunnen de VS, maar ook Japan, afkondigen dat ze bij
verkopen van nieuwe staatsobligaties alleen zaken doen met instituten uit
landen waarvan ze zelf ook staatsschulden mogen aankopen. Dat zou het
vermogen van China om de yuan te ondersteunen met dollarbeleggingen ernstig
ondermijnen, zonder internationale regels te schenden.
3)Structurele hervormingen
China's munt is inderdaad ondergewaarderd, erkent ook de Chinese econoom
Yiping Huang. Maar druk uitoefenen op China door te hameren op een
revaluatie van de yuan is niet de meest effectieve manier om
onevenwichtigheden aan te pakken.
Binnen het verband van de G20-club van grote industriële landen moeten er
wederzijdse afspraken gemaakt worden over structurele hervormingen, oppert
Huang.
Dat wil zeggen: landen met grote handelsoverschotten, zoals China, moeten
toezeggingen doen over stimulering van de binnenlandse groei, via
investeringen, liberalisering van productmarkten, versterking van basale
sociale voorzieningen en productiviteitsverhoging in de dienstensector.
Omgekeerd zouden landen met internationale handelstekorten, zoals de VS, zich
moeten commiteren aan het stimuleren van spaarzaamheid, solide
overheidsfinanciën en versterking van de exportsector.
Ofwel: het gesteggel over de waarde van de yuan, dollar en de euro is slechts
een symptoon van diepere problemen.
Lees ook:
Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl